Thưa toàn thể quốc dân,
Hôm nay tôi đứng đây thật khiêm nhường so với nhiệm vụ đằng trước chúng ta, với lòng tri ân về sự tin tưởng mà nhân dân đã dành cho tôi, với sự ghi nhớ những hy sinh không-thể-quên của tổ tiên của chúng ta. Tôi cảm ơn Tổng thống Bush về sự cống hiến của ông cho đất nước, cũng như lòng hào hiệp và sự hợp tác mà ông đã thể hiện trong suốt quá trình chuyển tiếp vừa qua.
Đếm ngày hôm nay, đã có 44 người Mỹ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống. Những lời tuyên thệ này đã được đọc lên vào những giai đoạn phát triển cực thịnh như sóng trào và những thời hòa bình yên ổn như mặt nước hồ yên. Tuy nhiên, cũng có nhiều lúc, lời tuyên thệ này được vang lên trong thời điểm mây mù âm u và bảo tố dữ dội. Vào những lúc như vậy, nước Mỹ chúng ta vẫn không ngừng tiến bước; chúng ta đã làm được đều đó không phải đơn giản chỉ vì tài năng và tầm hướng của những lãnh đạo cao cấp, mà còn bởi vì nhân dân chúng ta luôn trung thành với những lý tưởng của các bậc tiền nhân, và hành hoạt đúng theo các văn kiện lập quốc.
Lịch sử đã diễn ra như vậy. Ắt hẵn, thế hệ chúng ta ngày nay cũng sẽ làm được như vậy.
Ai cũng hiễu rõ rằng chúng ta đang rơi vào giữa cuộc khủng hoảng. Đất nước chúng ta đang trong thời chiến, chống lại một mạng lưới bạo lực và lòng thù hận cùng khắp. Nền kinh tế của chúng ta đang bị suy yếu nghiêm trọng, do hậu quả của lòng tham và sự thiếu trách nhiệm của một vài bộ phận trong xã hội, nhưng cũng do sự thất bại chung của chúng ta khi quyết định trước những lựa chọn khó khăn và chuẩn bị đất nước cho một thời đại mới. Nhà cửa bị mất mát; công việc bị cắt giảm; kinh doanh thì đình trệ. Hệ thống Y Tế chăm sóc sức khỏe lại quá tốn kém; hệ thống trường học có quá nhiều thất bại; và mỗi ngày lại có thêm bằng chứng cho thấy rằng phương cách xử dụng năng lượng của chúng ta càng làm cho đối phưong của chúng ta thêm mạnh và đe dọa đến hành tinh của chúng ta.
Đây là những dấu ấn của khủng hoảng dựa theo các số liệu và thống kê. Nhớ rằng có những dấu ấn tuy không cân đong đo đếm được nhưng cũng không kém phần quan trọng là sự cạn dần đi lòng tin lan khắp đất nước -- Đó là mối sợ hãi canh cánh rằng sự suy thoái của nước Mỹ là không thể tránh khỏi và rằng thế hệ kế tiếp phải hạ thấp chi hướng của mình.
Hôm nay, tôi xin nói với nhân dân rằng những thách thức mà chúng ta đang đối mặt là có thực. Những thách thức này rất nghiêm trọng, và có rất nhiều. Chúng ta không thể vượt qua chúng một cách dễ dàng trong một thời gian ngắn. Nhưng chúng ta luôn biết rằng, nước Mỹ sẽ vượt qua mọi thử thách.
Ngày hôm nay, chúng ta cùng tụ hợp về đây bởi vì chúng ta đã chọn niềm hy vọng thay vì nổi sợ hãi, chọn đoàn kết về một mối thay vì sự xung đột và bất hòa.
Ngày hôm nay, chúng ta cùng đến đây để tuyên bố sự cáo chung của những lời than vãn thường tình và những lời hứa bất khả thi, những lời buộc tội chụp mũ và những giáo điều cũ mòn, đã từ lâu bóp nghẹt chính trường của chúng ta.
Chúng ta vẫn mãi là một đất nước trẻ trung, nhưng trong Thánh Kinh có nói, đã đến lúc ta phải gạt qua một bên những điều ấu trĩ. Đã đến lúc chúng ta phải khẳng định lại tinh thần kiên trì; để chọn cho ta một lịch sử tốt đẹp hơn; để tiếp tục phát huy món quà quý giá đó; tư tưởng cao cả đó, đã được truyền lại cho chúng ta từ thế hệ này sang thế hệ khác: lời hứa được Thượng Đế ban cho là mọi người đều bình đẳng, mọi người đều tự do, đều được hưởng quyền mưu cầu hạnh phúc trọn vẹn.
Trong khi khẳng định lại tính vĩ đại của đất nước chúng ta, chúng ta hiểu rằng sự vĩ đại đó không phải là một điều tự nhiên định sẵn, phải bỏ công sức mới làm ra được. Cuộc hành trình của chúng ta chưa bao giờ theo các đường ngang ngõ tắt hay sự dàn xếp thiếu lợi lộc. Con đường chúng ta đi không phải là con đường cho những kẻ hèn yếu - những kẻ thích rỗi rãi hơn là lao động, hay những người chỉ mưu tìm thú hưởng lạc của sự giầu sang và danh vọng. Mà là con đường của những người dám chấp nhận rủi ro, những người dám hành động, những người tạo ra sản phẩm cho đời – một số người nổi tiếng được biết đến nhưng bình thường hơn đó những nam nữ công dân lao động ít người biết đến, những người đã ồng gánh chúng ta tiến lên con đường dài, gian truân để tiến đến điểm tự do và thịnh vượng.
Vì chúng ta, họ đã gói ghém chút hành trang cuoc doi và vượt qua những đại dương để đi tìm một cuộc sống mới.
Vì chúng ta, họ đã làm việc cực nhọc trong những hãng xưởng bóc lột để khai khẩn miền Tây; cam chịu roi vọt để cầy xới đất đai cằn cõi.
Vì chúng ta, họ đã chiến đấu và nằm xuống, ở những chiến địa như Concord và Gettysburg; ở Normandy và Khe Sanh.
Thời gian cho ta thấy những công dân nam nữ của chúng ta đã không ngừng tranh đấu, hy sinh và lao động cho tới khi đôi tay của họ rướm máu để cho chúng ta được một cuộc sống tốt đẹp hơn. Họ đã thấy ra rằng nước Mỹ phải vượt cao hơn số chung của những tham vọng cá nhân, cao cả hơn mọi sự khác biệt vì nguồn gốc gia đình, sự giàu có, hoặc phe nhóm.
Đây là hành trình mà ngày nay chúng ta tiếp tục theo đuổi. Đất nước chúng ta tiếp tục là quốc gia thịnh vượng và hùng mạnh nhất trên Trái đất. Công nhân của chúng ta vẫn làm việc không sút giảm so với thời kỳ trước cuộc khủng hoảng bắt đầu. Óc sáng tạo của chúng ta không hề sút giảm, hàng hóa và dịch vụ vẫn tiếp tục được cần tới như trong tuần rồi, tháng rồi, hoặc năm rồi. Khả năng của chúng ta không suy giảm. Tuy nhiên, thời đại mà chúng ta đứng yên tự mãn, bảo vệ những quyền lợi hẹp hòi và trì hoãn những quyết định khó khăn – thời đại đó thật sự đã qua rồi. Bắt đầu từ hôm nay, chúng ta phải tự mình đứng dậy, tự giũ bỏ bụi bặm, và bắt đầu công việc tái tạo nước Mỹ.
Bất cứ chỗ nào chúng ta nhìn tới đều có những việc cần phải làm. Hiện trạng của nền kinh tế kêu gọi chúng ta hành động, một cách táo bạo và nhanh chóng, và chúng ta sẽ hành động – không những để tạo ra công ăn việc làm mới, mà còn để xây dựng một nền móng mới cho sự tăng trưởng.
Chúng ta sẽ xây dựng đường sá, cầu cống, mạng lưới điện và đường dây chuyển tải dữ liệu số vốn nuôi sống nền thương mại và nối kết chúng ta với nhau. Chúng ta sẽ khôi phục địa vị của khoa học trở lại chỗ đúng của nó, và áp dụng những điều kỳ diệu của công nghệ để nâng cao chất lượng y tế trong việc chăm sóc sức khỏe và giảm thiểu chi phí của công tác này. Chúng ta sẽ khai thác ánh sáng năng lượng mặt trời, năng lượng gió và đất đai thành nhiên liệu để chạy xe và vận hành các nhà máy. Và chúng ta sẽ thay da đổi thịt trường học các cấp, cao đẳng, đại học để đáp ứng nhu cầu của thời đại mới. Chúng ta có thể làm được tất cả những việc này. Và tất cả những việc này là những gì mà chúng ta sẽ làm.
Giờ này đây, có một số người đặt nghi vấn về qui mô của những hoài bảo của chúng ta – họ cho rằng hệ thống của chúng ta không thể dung chứa nhiều kế hoạch to lớn như vậy. Họ là những người có trí nhớ kém. Vì họ đã quên mất những gì mà đất nước này đã tác tạo; những gì mà những nam nữ công dân tự do có thể đạt tới khi óc tưởng tượng được kết hợp với mục đích chung và những việc cần thiết phải làm kết hợp với lòng dũng chí.
Những gì mà những kẻ yếm thế không thể hiểu được là mặt đất đã chuyển dịch dưới chân họ – Đó là những cuộc tranh cãi chính trị nhạt nhẽo đã hoài phí phạm năng lực của chúng ta, giờ đây nó không còn ứng dụng nữa. Câu hỏi đặt ra hôm nay không phải là chính phủ của chúng ta quá lớn hay quá nhỏ, mà là chính phủ có làm được việc hay không – có giúp đỡ các gia đình tìm được công ăn việc làm với đồng lương phù hợp hay không, giúp họ có được sự chăm sóc sức khỏe trong khả năng chi trả của dân hay không?, giúp họ có được một cuộc sống hưu trí đàng hoàng hay không? Bất cứ nơi nào, câu trả lời là ‘CÓ’, chúng ta nhất định sẽ xúc tiến. Ngược lại, nơi nào có câu trả lời là ‘KHÔNG’, chúng ta sẽ chấm dứt các chương trình đó.
Trong chúng ta có những người quản lý tiền bạc của công chúng, họ sẽ phải nhận lãnh trách nhiệm – phải chi tiêu một cách khôn ngoan, sửa đổi những thói quen xấu, và làm việc quang minh chính đại, bởi vì chỉ có như vậy chúng ta mới có thể khôi phục niềm tin sống còn giữa dân chúng đối với chính phủ.
Câu hỏi trước mắt chúng ta cũng không đặt ra thị trường là một sức hút mạnh hay yếu. Sức mạnh của thị trường trong việc tạo ra của cải và nới rộng tự do chưa có gì sánh kịp, nhưng cuộc khủng hoảng này nhắc nhở chúng ta rằng nếu không có một cặp mắt cảnh giác, thị trường có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát – và đất nước không thể phồn thịnh lâu dài được khi chỉ mang lợi cho những người giàu có. Sự thành công của nền kinh tế của chúng ta lúc nào cũng tùy thuộc không chỉ vào quy mô GDP, mà còn tùy thuộc vào tính lan rộng của sự thịnh vượng chung; và tùy thuộc vào khả năng của chúng ta trong việc mở rộng cơ hội cho những ai có ý chí – đều đó không xuất phát từ việc làm từ thiện, mà vì đó con đường chắc chắn nhất để đạt được lợi ích chung.
Về vấn đề quốc phòng của chúng ta, chúng ta đã sai khi bác bỏ lựa chọn giữa sự an toàn và và lý tưởng của chúng ta. Ông cha ta thời lập quốc từng dối diện với những hiểm họa mà chúng ta khó lòng tưởng tượng, đã soạn thảo một hiến chương để đảm bảo cho luật pháp và quyền của con người, một hiến chương được khởi rộng bằng xương máu của nhiều thế hệ. Những lý tưởng này vẫn soi sáng thế giới và chúng ta sẽ không từ bỏ những lý tưởng này vì lợi ích của thủ đoạn nhất thời.
Và vì thế, tôi xin nói với tất cả những dân tộc và các chính thể đang theo dõi hôm nay, từ những thủ đô lớn nhất cho tới ngôi làng nhỏ bé mà cha tôi đã chào đời, rằng quí vị nên biết là nước Mỹ là bạn của mọi quốc gia, mọi người Nam, Nữ, và mọi em bé – những ai muốn mưu tìm một tương lai của hòa bình và nhân phẩm, và chúng tôi sẵn sàng đi đầu dẫn đường thêm một lần nữa.
Hãy nhớ rằng những thế hệ trước đây đã đối mặt với chủ nghĩa phát-xít và chủ nghĩa cộng sản không phải chỉ bằng quả tiển và xe tăng, nhưng bằng những mối quan hệ đồng minh vững chãi và sự lên án kiên trì. Những thế hệ đó hiểu rằng chỉ riêng sức mạnh không thôi không đủ để bảo vệ chúng ta, và sức mạnh cũng không cho quyền chúng ta làm những gì mong ước. Thay vào đó, họ biết rằng sức mạnh của chúng ta gia tăng qua việc sử dụng sức mạnh một cách cẩn trọng; an ninh của chúng ta phát xuất từ mục tiêu chính nghĩa, từ hiệu lực của sự gương mẫu của chúng ta, và từ những phẩm chất tôi luyện của lòng khiêm tốn và sự kiềm chế.
Chúng ta là những người canh giữ di sản này. Một lần nữa, đi theo những nguyên tắc này, chúng ta có thể đối phó với những mối đe dọa mới vốn đòi hỏi nỗ lực lớn hơn – đòi hỏi sự hợp tác và hiểu biết nhiều hơn nữa giữa các nước.
Chúng ta sẽ bắt đầu giao lại cho nhân dân Iraq đất nước của họ một cách rất trách nhiệm, và củng cố nền hòa bình xương máu mới có được ở Afghanistan.
Đối với những người bạn cũ và những ai từng là kẻ đối nghịch, chúng ta sẽ làm việc không ngừng nghỉ để giảm thiểu mối đe dọa của vũ khí hạt nhân, và đảo ngược nỗi ám ảnh của một hành tinh đang nóng dần lên.
[Phan Tiep cu?a anh Tran Trung Dao]
Chúng tôi sẽ không xin lỗi ai cho lối sống của chúng tôi, và cũng không do dự để bảo vệ lối sống đó, và đối với những kẻ theo đuổi mục đích của họ bằng gây ra khủng bố và tàn sát người dân vô tội, chúng tôi nói thẳng với các ngươi biết rằng tinh thần của chúng tôi mạnh hơn và không thể nào bị tan vở, các ngươi không sẽ tồn tại lâu hơn chúng tôi được, và chúng tôi sẽ đánh bại các ngươi.
Vì chúng ta biết rằng gia tài của chúng ta được đan kết từ nhiều mảnh nhỏ là một sức mạnh chứ không phải là thế yếu. Chúng ta là quốc gia của những người theo đạo Thiên Chúa và đạo Hồi, đạo Do Thái và Ấn Giáo, và cả những người không có đức tin tôn giáo. Quốc gia chúng ta được định hình bằng mọi ngôn ngữ và văn hóa, rút tỉa các bài học từ tận cùng các ngã đường của trái đất này, và bởi vì chúng ta đã từng nếm mùi vị đắng cay của nội chiến và phân biệt đối xử theo màu da, và xuất hiện từ chương đen tối đó để trở nên mạnh hơn và đoàn kết hơn, chúng ta không thể không tin rằng những thù ghét cũ một ngày rồi sẽ qua đi, rằng ranh giới giừa các bộ lạc sẽ được xóa bỏ, rằng khi thế giới ngày càng nhỏ hơn, đặc tính con người chung của tất cả chúng ta sẽ thể hiện, và rằng nước Mỹ sẽ đóng vai trò hướng dẫn nhân loại vào kỷ nguyên mới của hòa bình.
Đối với thế giới Hồi Giáo, chúng tôi tìm kiếm một con đường mới về phía trước, đặt cơ sở trên những lợi ích và sự kính trọng tương tức. Đối với các nhà lãnh đạo chung quanh thế giới, những người đang gieo mầm xung đột, hay đổ thừa các căn bịnh xã hội của họ vào phía Tây Phương, hãy biết rằng nhân dân của quý vị sẽ phán xét quý vị dựa vào những gì mà quý vị xây dựng được chứ không phải những gì quý vị đã tàn phá. Đối với những kẻ đang bám vào quyền lực bằng tham nhũng, bằng lừa dối và bằng bịt miệng những người chống đối, hãy biết rằng quý vị đang đứng bên bờ trái của lịch sử, nhưng chúng tôi sẽ đưa tay nếu quý vị biết mở lỏng nắm tay của mình.
Đối với nhân dân các quốc gia nghèo khó, chúng tôi cam kết cùng làm việc với các bạn để làm cho nông trại của các bạn được sum sê màu mỡ và để dòng nước sạch được tuôn chảy, để nuôi dưỡng những thân thể thiếu ăn và trí óc đang đói khát. Và đối với các quốc gia giống như chúng tôi, đang thụ hưởng tương đối dư thừa, chúng ta hãy cùng nói rằng, chúng ta không còn có thể làm ngơ trước những chịu đựng phía bên ngoài biên giới chúng ta, và cũng không thể tiêu thụ tài nguyên thế giới mà không quan tâm đến hậu quả sau này. Vì thế giới đã đổi thay, chúng ta phải cùng thay đổi với thế giới.
Khi chúng ta cho rằng con đường đang mở ra trước chúng ta, chúng ta khiêm cung nghĩ đến với lòng biết ơn dành những người Mỹ can đảm, trong giờ này, đang tuần tra trong sa mạc ngút ngàn hay trong các dải núi xa xôi cách trở. Họ có nhiều điều để kể cho chúng ta nghe, như những anh hùng đã hy sinh, đang yên nghĩ trong nghĩa trang quốc gia Arlington vẫn đang thì thầm qua nhiều thời đại. Chúng ta vinh danh họ không phải chỉ vì họ là những người bảo vệ cho tự do của chúng ta mà còn là hiện thân của tinh thần phục vụ, một ước vọng đi tìm ý nghĩa trong những công việc cao cả hơn chính họ. Và tại lúc này, một thời điểm đang xác định một thế hệ, một cách chính xác tinh thần phục vụ này phải hiện hữu trong tất cả chúng ta.
Dù rằng chính phủ có thể làm và phải làm nhiều việc, tối hậu vẫn là lòng trung thành và sự quyết tâm của nhân dân Hoa Kỳ mà đất nưóc ta đang dựa vào. Đó chính là lòng nhân từ để tiếp nhận một người xa lạ khi con đê bị vở, lòng vị tha của những công nhân thà bị cắt bớt giờ làm hơn là nhìn thấy một người bạn bị mất việc đã nhận ra chính chúng ta qua những giờ phút đen tối nhất. Đó là lòng can đảm của người lính cứu hỏa đã khai thông một cầu thang mịt mù khói, nhưng cũng ước mơ của cha mẹ dưỡng nuôi một đứa con; những tính cách đó dứt khoát quyết định số phận của chúng ta.
Những thay đổi của chúng ta có thể mới. Những phương tiện chúng ta dùng để thay đổi có thể mới. Nhưng những giá trị giúp chúng ta thành công – làm việc cần mẫn, lương thiện, can đảm, công bằng, bao dung, tò mò, trung thành và yêu nước - Những đức tính đó thật thân quen. Những đức tính đó là sự thật. Những đức tính đó là tiềm lực xuyên suốt dòng lịch sử của chúng ta. Những gì được yêu cầu là quay về với các giá trị sự thật đó. Những gì đang đòi hỏi ở chúng ta hiện nay là một kỷ nguyên mới của tinh thần trách nhiệm, một sự thừa nhận, về phần của mỗi người Mỹ, rằng chúng ta có trách nhiệm đối với chúng ta, quốc gia chúng ta, và thế giới; chúng ta không chấp nhận những trách nhiệm đó một cách miễn cưởng mà vui mừng đón nhận, hiểu biết chắc chắn rằng không có gì làm thỏa mản về tinh thần bằng cách xác định tính cách của chúng ta hơn là giành tất cả cho một nhiệm vụ khó khăn.
Đây là cái giá và lời hứa của công dân.
Đây là cội nguồn của lòng tin -- là sự hiểu biết rằng Thượng Đế trông cậy vào chúng ta để định hình một vận mệnh bất an.
Đây cũng là ý nghĩa của tự do và tín điều của chúng ta, lý do mà tất cả đàn ông, phụ nữ, trẻ em của mọi màu da, mọi niềm tin có thể cùng nhau chào mừng tại quảng trường tráng lệ này, và lý do tại sao một người đàn ông có cha cách đây 60 năm có thể không được phục vụ trong một nhà hàng địa phương bây giờ có thể đứng trước quý vị để đọc lời tuyên thệ thiêng liêng nhất.
Vì vậy cho nên hãy đánh dấu và ghi nhớ ngày hôm nay, nhớ chúng ta là ai và quảng đường bao xa chúng ta đã đi qua. Vào năm nước Mỹ mới ra đời, trong những tháng lạnh nhất, một nhóm nhỏ những người yêu nước tụ họp chung quanh đốm lửa đang lụi tàn bên bờ một dòng sông đông lạnh. Thủ đô bị bỏ trống. Kẻ thù đang tiến tới. Tuyết trắng còn nhuốm màu máu đỏ. Tại một thời điểm khi thành quả của cuộc cách mạng vô cùng mong manh, người cha của nước Mỹ đã ra lịnh đọc cho cả nước nghe những lời sau đây:”Hãy kể cho thế giới tương lai …rằng trong thăm thẳm của mùa đông, khi chẳng có gì ngoài hy vọng và đức lành có thể sống sót …rằng thành thị và nông thôn, được báo động trước mối nguy hiểm chung, đã tiến lên và đương đầu với nó”
Hỡi nước Mỹ. Đối diện với nguy hiểm chung của chúng ta trong mùa đông khó khăn này, hãy nhớ những lời vượt thời gian này. Với hy vọng và đức lành, hãy cùng nhau lần nữa băng qua dòng nước giá băng và chịu đựng những bão giông có thể đến. Hãy để các thế hệ con cháu chúng ta kể lại rằng khi chúng ta chạm phải thử thách, chúng ta từ chối không dừng cuộc viễn hành, rằng chúng ta đã không quay lui hay chùn bước, và với đôi mắt gắn chặt về phía chân trời và ơn phước Thượng Đế ban cho, chúng đã mang món quà vĩ đại của tự do đi về phía trước và trao tận tay một cách an toàn cho các thế hệ tương lai.
Xin cám ơn toàn thể quốc dân. Cầu xin Chúa ban phước cho mọi người. Và cầu nguyện Chúa ban phước cho đất nước Hoa Kỳ.
(Nguyên Túc lược dịch + phan dich cu?a anh Tran Trung Dao)
